Mesa3D
Mesa یا Mesa3D ویا Mesa 3D Graphics Library، یک پیادهسازی متن باز از API های گرافیک 3D و 2D است. از جمله این API ها میتوان به OpenGL ،Vulkan، EGL و... اشاره کرد. Mesa یک برنامه سمت کاربر است و وظیفه دریافت دستورات از برنامه ها، پردازش دستورات و انتقال آنها را به گرداننده (درایور) گرافیکی را دارد.
بیشترین استفاده از Mesa توسط کاربران کارت گرافیک های AMD و پردازشگر های گرافیکی Intel است. چون AMD مشتریان را به سمت استفاده از ماژول هسته amdgpu سوق میدهد و همچنین intel فقط از Mesa پشتیبانی میکند. همچنین تلاش برای ایجاد جایگزین متن باز گرداننده (درایور) انحصاری NVIDIA نیز در حال انجام است و به آن Nouveau میگویند.
علاوه بر برنامه های کاربردی سه بعدی مانند بازی ها، مدیر نمایشگر های مدرن مانند X.org (use Glamor Only) و تمام میزکار های Wayland از OpenGL/EGL استفاده میکنند، بنابراین Mesa نقش مهمی بر عهده دارد.
Mesa توسط freedesktop.org میزبانی و پشتیبانی میشود. این پروژه در آگوست 1993 (مرداد ۱۳۷۲) توسط برایان پل (که هنوز در این پروژه فعال است)، راه اندازی شد. Mesa متعاقباً به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت و اکنون شامل مشارکتهای متعددی از افراد و شرکتهای مختلف در سراسر جهان است از جمله تولیدکنندگان کارت های گرافیک، شرکت ردهت و... اکثر بودجه Mesa توسط شرکت ها و کمک های مردمی تامین میشود.