ویم
ویم (به انگلیسی Vim مخفّف Vi IMproved به معنای وی آی بهبود یافته)، یک ویرایشگر متن آزاد، سبک، برای برنامه‌نویس‌ها، و سازگار با وی آی است.
محتویات
ویژگی‌ها
- سبک
- سریع
- در دسترس (روی بیشتر توزیع‌ها به صورت پیش‌فرض نصب است)
نصب
برای نصب این نرم افزار، از فرمان زیر استفاده کنید:
$ sudo apt install vim
برای نصب محیط گرافیکی ویم، بدین صورت عمل کنید:
$ sudo apt install gvim
کاربرد
گشودن پرونده و شاخه
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
vim FILE |
گشودن پرونده یا ساخت پروندهٔ تازه |
vim DIR |
گشودن شاخهٔ مورد نظر |
برای نمونه فرمان زیر شاخهٔ جاری را با مدیر پروندهٔ ویم می‌گشاید.
$ vim .
ویم دارای سه حالت دستور، درج و بصری است. در هرکجا برای وارد شدن به حالت دستور، کافی است دکمهٔ فرار یا کلید ترکیبی ] + Ctrl را بزنید.
پس از اجرا ویم در حالت دستور قرار می‌گیرد.
حرکت مکان‌نما در حالت دستور
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
h |
رفتن به چپ |
j |
رفتن به خط بعدی (jump) |
7j |
۷ خط به پایین رفتن |
k |
رفتن به خط پیشین |
l |
رفتن به راست |
w |
رفتن به واژهٔ پسین (word) |
W |
رفتن به واژهٔ کامل پسین (Word) |
b |
رفتن به واژهٔ پیشین (back) |
B |
رفتن به واژهٔ کامل پیشین (Back) |
e |
رفتن به انتهای واژه (end) |
E |
رفتن به انتهای واژهٔ کامل (End) |
0 |
رفتن به شروع خط |
^ |
رفتن به نخستین نویسهٔ خط |
$ |
رفتن به انتهای خط |
gg |
رفتن به نخستین خط میانگیر (go) |
G |
رفتن به آخرین خط میانگیر (Go) |
37gg, 37G |
رفتن به خط ۳۷ میانگیر |
} |
رفتن به ابتدای بند |
{ |
رفتن به پایان بند |
'' |
بازگشت به آخرین مکان پیش از زدن دستور پیشین |
gd |
رفتن به تعریف یک تابع(go to definition) |
ctrl + o |
بازگشت به نقطهٔ پیش |
نشانه‌گذاری mark
در ویم می‌توان از نشانه‌گذاری قسمت‌های مختلف پرونده هم استفاده کرد. به این شکل که مکان نما را به نقطهٔ دلخواه در متن منتقل کنید و با فشردن کلید m نشانه‌گذاری فعال کنید. پس از آن یکی دیگر از کلید را به عنوان یادآور آن نشانه وارد کنید.
برای نمونه با زدن ma نقطهٔ مورد نظر با حرف a نشانه‌گذاری می‌شود.
حالا پس از انتقال مکان‌نما به نقاط دیگر متن برای بازگشت به نقطهٔ نشان گذاری شده با a کلیدهای a` را می‌زنیم.
رفتن به حالت‌های دیگر
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
i |
ورود به حالت درج پیش از مکان‌نما (insert) |
I |
ورود به حالت درج در ابتدای خط فعلی |
a |
ورود به حالت درج پس از مکان‌نما |
A |
ورود به حالت درج در انتهای خط فعلی |
o |
ایجاد یک خط در پایین خط جاری و ورود به حالت درج در ابتدای خط جدید (open) |
O |
ایجاد یک خط در بالای خط جاری و ورود به حالت درج در ابتدای خط جدید (open) |
v |
ورود به حالت بصری (visual) |
V |
ورود به حالت بصری خطّی |
^v |
ورود به حالت بصری بلوکی |
برش و جای‌گذاری
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
y |
فرستادن متن انتخابی به حافظه (yank) |
yw |
فرستادن واژهٔ جاری به حافظه (yank word) |
y3w |
فرستادن ۳ واژه از واژهٔ جاری به حافظه (yank 3 words) |
y10w |
فرستادن ۱۰ واژه از واژهٔ جاری به حافظه (yank 10 words) |
yW |
فرستادن واژهٔ کامل جاری به حافظه (yank Word) |
y3W |
فرستادن ۳ واژهٔ کامل از واژهٔ کامل جاری به حافظه (yank 3 Words) |
yy |
فرستادن خط جاری به حافظه |
y3y |
فرستادن ۳ خط از خط جاری مکان‌نما به حافظه |
x |
حذف نویسهٔ زیر مکان‌نما و فرستادن به حافظه |
dw |
حذف یک واژه و فرستادن به حافظه (delete word) |
d3w |
حذف ۳ واژه و فرستادن به حافظه (delete 3 words) |
d10w |
حذف ۱۰ واژه و فرستادن به حافظه (delete 10 words) |
dW |
حذف یک واژهٔ کامل و فرستادن به حافظه (delete Word) |
d3W |
حذف ۳ واژهٔ کامل و فرستادن به حافظه (delete 3 Words) |
dd |
حذف یک خط و فرستادن به حافظه |
d3d |
حذف ۳ خط و فرستادن به حافظه |
d0 |
حذف تا ابتدای خط و فرستادن به حافظه |
^d |
حذف تا نخستین نویسهٔ خط و فرستادن به حافظه |
$d |
حذف تا انتخای خط و فرستادن به حافظه |
dG |
حذف تا آخرین خط پرونده و فرستادن به حافظه |
d20G |
حدف تا خط شمارهٔ ۲۰ و فرستادن به حافظه |
p |
جای‌گذاری از حافظه پس از مکان‌نما |
P |
جای‌گذاری از حافظه پیش از مکان‌نما |
جست‌وجو و ایجاد تغییر متن
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
* |
جست‌وجو برای واژهٔ زیر مکان نما به پیش |
# |
جست‌وجو برای واژهٔ زیر مکان نما به پس |
/ |
جست‌وجوی سریع متن دلخواه در میانگیر |
n |
رفتن به یافتهٔ پسین (next) |
N |
رفتن به یافتهٔ پیشین |
:s/old/new/g |
جایگزینی واژه در خط جاری |
:%s/old/new/g |
جایگزینی واژه در تمام میانگیر |
:%s/old/new/gc |
جایگزینی واژه در تمام میانگیر، با تأیید |
ویرایش
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
u |
برگردان (undo) |
^r |
از نو (redo) |
r |
جایگزینی تک‌نویسهٔ زیر مکان‌نما (replace) |
J |
آوردن خطّ زیرین به انتهای خطّ جاری (Join) |
cw |
تعویض واژهٔ جاری (change word) |
c3w |
تعویض ۳ واژه از واژهٔ جاری (change 3 words) |
cW |
تعویض واژهٔ جاری (change Word) |
cc |
تعویض خط جاری |
c0 |
تعویض تا ابتدای خط جاری |
c20G |
تعویض تا خط شمارهٔ ۲۰ |
. |
تکرار دستور پیشین |
ذخیره و خروج
| میانبر | کاربرد |
|---|---|
:w |
نوشتن در پرونده (write) |
:wq |
ذخیره و خروج (write quit) |
ZZ |
ذخیره و خروج (write quit) |
:qall |
خروج از همهٔ میانگیرها |
:q! |
خروج بدون ذخیره (quit) |
:e! |
بار کردن دوبارهٔ میانگیر |
دیگر ویژگی‌ها
پشتیبانی از موشی
برای پشتیبانی از موشی، از دستور زیر استفاده کنید:
:set mouse=a
پشتیبانی فارسی
برای پشتیبانی از زبان‌های دوجهته در ویم، از دستور زیر استفاده کنید:
:set termbidi
اجرای برنامه‌های پوسته
ویم می‌تواند برنامه‌های پوسته را درون خودش و بدون بسته شدن اجرا کند.
:! ls :! /usr/bin/bash
جابه‌جایی بین میانگیرها
برای جا به‌جایی بین میانگیرها کلیدهای ctrl + w را می‌زنیم.
برای تغییر مکان میانگیر نخست با ctrl + w یک میانگیر را فعال می‌کنیم و با کلید shift + hjlk مکان میانگیر را تغییر می‌دهیم.
شبیه‌ساز پایانه
می‌توانید در ویم شبیه‌ساز پایانه را اجرا کند.
:below term
چند کلید میانبر در این حالت
- جابه جایی بین میانگیرها با کلید ترکیبی
ctrl + w - فعال سازی اسکرول با
ctrl + wوshift + n - خروج با فشردن i
تنظیمات ویم
تنظیمات ویم در پروندهٔ
.vimrc در خانه ذخیره می‌شود.
با فرمان زیر پرونده را ایجاد یا باز کنید و تنظیمات خود را در آن قرار دهید.
$ vim ~/.vimrc
نمونه
پروندهٔ زیر یک نمونه از vimrc. است.
ویم در مرورگر
با نصب افزونهٔ vim-vixen میانبرهای ویم را در فایرفاکس استفاده کنید.
آموزش
برای آموزش کار با ویم از
vimtutor که به همراه ویم نصب شده است، استفاده کنید.
$ vimtutor
