نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ تیر ۱۴۰۰، ساعت ۱۸:۴۵

پایتون (به انگلیسی: Python) یک زبان برنامه‌نویسی همه منظوره، سطح بالا، شیءگرا و تفسیری است که توسّط خودو فان روسوم (به هلندی: Guido van Rossum) در سال ۱۹۹۱ طرّاحی شده است.

اولین بار در سال ۱۹۹۱ منتشر شده‌است. فلسفه اصلی طراحی پایتون «خوانایی بالای کد» است و نویسه‌های فاصله خالی در آن معنادار هستند و مکرر استفاده می‌شوند. ساختار زبانی و دیدگاه شی گرا در پایتون به گونه‌ای طراحی شده‌است که به برنامه‌نویس امکان نوشتن کد منطقی و واضح (بدون ابهام) را برای پروژه‌های کوچک و بزرگ می‌دهد.

کلمات کلیدی و اصلی این زبان به صورت حداقلی تهیه شده‌اند و در مقابل کتابخانه‌هایی که در اختیار کاربر است بسیار وسیع هستند.

بر خلاف برخی زبان‌های برنامه‌نویسی رایج دیگر که بلاک‌های کد در آکولاد تعریف می‌شوند (به‌ویژه زبان‌هایی که از نحو زبان سی پیروی می‌کنند) در زبان پایتون از نویسه فاصله و جلو بردن متن برنامه برای مشخص کردن بلاک‌های کد استفاده می‌شود. به این معنی که تعدادی یکسان از نویسه فاصله در ابتدای سطرهای هر بلاک قرار می‌گیرند و این تعداد در بلاک‌های کد درونی‌تر افزایش می‌یابد. بدین ترتیب بلاک‌های کد به صورت خودکار ظاهری مرتب دارند.

در پایتون مدل‌های مختلف برنامه‌نویسی (از جمله شی‌گرا و برنامه‌نویسی دستوری و تابع محور) را پشتیبانی می‌شود و برای مشخص کردن نوع متغیرها از یک سامانهٔ پویا استفاده میشود.

پایتون پروژه‌ای آزاد است که توسّط بنیاد نرم‌افزار پایتون مدیریت می‌شود.

فلسفه

فلسفه‌ی ایجاد آن تأکید بر دو هدف اصلی خوانایی بالای برنامه‌های نوشته شده و هم‌چنین کوتاهی و بازدهی نسبتاً بالا است. کلیدواژه‌های این زبان به صورت حداقلی تهیه شده‌اند و در مقابل، کتاب‌خانه‌هایی که در اختیار کاربر است بسیار وسیع هستند.

ساختار

بر خلاف برخی زبان‌های برنامه‌نویسی رایج دیگر که بلاک‌های کد در آکولاد تعریف می‌شوند (به‌ویژه زبان‌هایی که از گرامر زبان سی پیروی می‌کنند) در زبان پایتون از نویسه‌‌ی فاصله و جلو بردن متن برنامه برای مشخّص کردن بلاک‌های کد استفاده می‌شود. به این معنی که تعدادی یکسان از نویسه‌ی فاصله در ابتدای سطرهای هر بلاک قرار می‌گیرند، و این تعداد در بلاک‌های کد درونی‌تر افزایش می‌یابد. بدین ترتیب بلاک‌های کد به صورت خودکار، ظاهری مرتّب و تمیز دارند.

مدل

پایتون مدل‌های مختلف برنامه نویسی، از جمله برنامه‌نویسی شیءگرا، ساخت‌یافته و تابع محور را پشتیبانی می‌کند و برای مشخّص کردن نوع متغیّرها، از یک سامانه‌ی پویا استفاده می‌کند.

این زبان از زبان‌های برنامه نویسی تفسیری بوده و به صورت کامل یک زبان شی‌گرا است که در ویژگی‌ها با زبان‌های تفسیری پرل، روبی، اسکیم، اسمال‌تاک و تی‌سی‌ال شباهت دارد و از مدیریت خودکار حافظه استفاده می‌کند.

نمونه

کد کوتاه زیر باعث نمایش ده بار !Hello World می‌شود:

myText = "Hello world!"

for i in range(10):
  print(myText)

پایتون در توزیع اوبونتو

در توزیع اوبونتو از نسخه‌ی ۲۰.۰۴ به بعد، دستور $ python به $ python3 اشاره می‌کند. البته در صورت ارتقا از نسخه‌های پایین‌تر اوبونتو به این نسخه، هم‌چنان به $ python2 اشاره خواهد شد. این موضوع به دلیل وجود بسته‌ای به نام $ python-is-python2 است که در هنگام ارتقا، در صورت وجود بستهٔ $ python2 از پیش، بر روی اوبونتو نصب می‌شود. برای تغییر پایتون پیش‌گزیده به پایتون۳، این بسته را حذف و بستهٔ $ python-is-pyhton3 را نصب کنید.