مینیکس
مینیکس (به انگلیسی Minix برگرفته از ترکیب دو واژهٔ Mini و Unix) یک سیستم‌عامل شبه یونیکس است که نخستین بار توسّط اندرو تنن‌باوم در سال ۱۹۸۷ برای اهداف آموزشی توسعه یافت.
معماری کرنل مینیکس بر پایهٔ طرّاحی به صورت میکروکرنل است.
پیشینه
کرنل مینیکس نخستین بار توسّط تنن‌باوم در سال ۱۹۸۷ در دانشگاه Vrije Universiteit آمستردام هلند به‌عنوان یک مثال طرّاحی برای پوشش اهداف و اصولی که در کتابش به نام طرّاحی و اجرای سیستم‌عامل‌ها بدان‌ها اشاره کرده‌بود، منتشر شد.
مینیکس ۱
کرنل مینیکس در ابتدا شامل ۱۲٫۰۰۰ خط کد به زبان سی می‌شد که در مینیکس ۱ برای اجرا روی ریز رایانه‌ها طرّاحی و ساخته شده بود.
مینیکس ۱.۵
با انتشار مینیکس ۱.۵ در سال ۱۹۹۱، به خاطر سازگاری کرنل آن با معماری تراشه‌های موتورولا ۶۸۰۰۰ و اسپارک، رایانه‌های مجهّز به موشی هم موفّق به اجرای مینیکس شدند که باعث محبوبیت این سیستم‌عامل در میان برنامه‌نویسان و طرّاحان گردید.
مینیکس ۲
مینیکس۲ در سال ۱۹۹۷ پس از معرفی معماری جدید x86 اینتل انتشار یافت.
بعدها مینیکس ۲ با استاندارد پوزیکس سازگار شد و پشتیبانی تراشه‌های ۳۸۶ و دیگر تراشه‌های مبتنی بر پردازش ۳۲بیتی را فراهم آورد و با جایگزین کردن پروتکل شبکهٔ سیستم‌عامل آمیب که در نگارش ۱.۵ مینیکس استفاده شده بود با مجموعهٔ پروتکل اینترنت، قدمی رو به جلو برداشت. هرچند سازگاری مینیکس ۲.۰.۲ با ایستگاه‌های کاری به‌صورت رسمی در مستندات قید نشده بود، ولی این سیستم‌عامل روی ایستگاه‌های کاری ISICAD Prisma ۷۰۰ به خوبی کار می‌کرد و هم‌چنین روی رایانه‌های جیبی ساخت شرکت HP توسعه داده شد.
مینیکس ۳
مینیکس ۳، به صورت رسمی توسّط تنن‌باوم در ۲۴ اکتبر ۲۰۰۵، هنگام سخنرانی در انجمن ماشین‌های حسابگر معرّفی شد. گرچه هنوز این نگارش به عنوان مثالی برای کامل کردن کتاب تنن‌باوم دربارهٔ ساختار سیستم‌عامل‌ها به کار می‌رود، ولی هدف از معرّفی این نگارش، ایجاد یک سیستم‌عامل پایدار و جدّی برای سامانه‌هایی با منابع محدود با نرم‌افزارهایی با قابلیت‌های سطح بالا بود. مینیکس ۳، قابلیت اجرا از روی دیسک زنده بدون نیاز به نصب روی دیسک را داراست.
مینیکس و لینوکس
گرچه نکات حرفه‌ای که در طرّاحی کرنل مینیکس به‌کار رفته بود، تأثیر زیادی در به وجود آمدن لینوکس داشت، ولی تفاوت زیادی بین این دو وجود دارد. لینوس توروالدز در ایجاد لینوکس، معماری یک‌پارچه را مدنظر خود قرار داد، ولی در کرنل مینیکس از معماری میکروکرنل استفاده شده بود. بعدها در مناظرهٔ ماه می سال ۲۰۰۶ که بین تنن‌باوم و توروالدز شکل گرفت، تنن‌باوم طرّاحی یک‌پارچه برای لینوکس را بزرگترین اشتباه در طرّاحی این کرنل عنوان کرد.
پروانه
در شروع کار توسعهٔ مینیکس، قیمت آن در مقابل سیستم‌عامل‌های موجود در بازار بسیار ارزان بود (۶۹ دلار). با وجود این که تنن‌باوم خواستار قابل دسترس بودن سیستم‌عاملش برای همهٔ دانش‌آموزان بود، ولی این امکان به‌دلیل مخالفت ناشر کتاب این سیستم‌عامل ممکن نشد؛ و در نهایت پس از مذاکره با ناشر کتاب، این سیستم‌عامل با پروانه‌ای انحصاری بدون کد مبدأ به همراه کتاب در دسترس خریداران قرار گرفت. با معرّفی سیستم‌عامل‌های آزاد مانند گنو، گنو/لینوکس و بی‌اس‌دی، بسیاری از کاربران، مینیکس را ترک کرده و به این‌گونه سیستم‌عامل‌ها پیوستند. در نهایت، در ماه آوریل سال ۲۰۰۰، مینیکس نیز رسماً به جرگهٔ نرم‌افزارهای آزاد پیوست، ولی به دلیل دیرهنگام بودن این تغییر، این سیستم‌عامل که روزی علاقه‌مندان زیادی داشت، امکان رقابت را تا حد زیادی از دست داد؛ و تنها توانست در بین دانش‌آموزان و علاقه‌مندان خاص مطرح بماند.
