اس‌کیوالایت

اس‌کیوالایت (به انگلیسی SQLite) یک سامپادرا با حجم بسیار کم است. اس‌کیوالایت به صورت یک خدمتِ جدا از برنامهٔ اصلی که روی میزبان خود اجرا شود نیست، بلکه درواقع یک کتاب‌خانه در زبان سی است و به صورت یک جزء توکار همراه با برنامه اجرا می‌شود. به همین دلیل، برخلاف دیگر انواع پایگاه داده‌ها، اس‌کیوالایت به مراتب سبک‌تر از همتایانش به حساب می‌آید.

تاریخچه

اس‌کیوالایت توسّط دکتر ریچارد هیپ که در سال ۲۰۰۰ برای نیروی دریایی ایالات متّحده کار می‌کرد، به وجود آمده است. در آن زمان، دکتر هیپ روی برنامهٔ مربوط به موشک‌های هدایت شونده که از روی ناو‌های دریایی شلّیک می‌شدند، کار می‌کرده و تا پیش از اس‌کیوالایت، از پایگاه دادهٔ شرکت IBM با نام اینفورمیکس استفاده می‌کردند. هدف از ساخت این پایگاه داده این بود که برنامه‌ها، بدون نصب پایگاه داده، به صورت مستقل اجرا شوند.

ویژگی‌ها

اس‌کیوالایت تا حدّ خوبی، اکثر دستورهای SQL را پیاده‌سازی می‌کند، ولی تمامی ویژگی‌های SQL را ندارد. این پایگاه داده، تمامی اطّلاعات مربوط را روی یک پروندهٔ واحد نوشته و به همین دلیل، اجازهٔ خواندن هم‌زمان از روی پایگاه داده‌ها را داریم، ولی اجازهٔ نوشتن هم‌زمان داده‌ها روی پایگاه داده‌ها در دسترس نخواهد بود. با توجّه به سبکی و این موضوع که فرآیندی جدید روی دستگاه اجرا نمی‌کند، اس‌کیوالایت به صورت گسترده در برنامه‌های سمت کاربر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای مثال، مرورگر‌های وب برای ذخیرهٔ تاریخچهٔ بازدیدهای خود، از اس‌کیوالایت استفاده می‌کنند. هم‌چنین خود سیستم‌عامل‌ها به صورت گسترده از اس‌کیوالایت استفاده می‌کنند. با توجّه به استفادهٔ بسیار گستردهٔ اس‌کیوالایت در برنامه‌های سمت کاربر، به نظر می‌رسد اس‌کیوالایت، پرکاربردترین پایگاه دادهٔ موجود باشد.

مزایا و معایب

پیرامون مزایا و معایب این پایگاه داده، در بالا تا حدّ خوبی صحبت شد. با توجّه به تفاوت مفهومی استفاده از اس‌کیوالایت، طبیعتاً این پایگاه داده، با پایگاه‌داده‌‌های معمول که در کارسازهای وب مورد استفاده قرار می‌گیرند، قابل قیاس نیست و به شدّت ضعیف‌تر عمل می‌کند. در ضمن، با توجّه به این موضوع که اس‌کیوالایت اجازهٔ نوشتن هم‌زمان روی خود را نمی‌دهد، مطلقاً گزینهٔ جالبی برای سمت کارساز به حساب نمی‌آید. از این گذشته، برای باز کردن پرونده‌های اس‌کیوالایت عبور از هیچگونه گام احرازهویتی یا رمزنگاری نیاز نیست و این به خودی خود امنیت این پایگاه‌داده را کاهش می‌دهد.

ولی با توجّه به قدرت بالا در عین سبکی، به شدّت در برنامه‌های سمت کارخواه مورد استفاده قرار گرفته، که با توجّه به استفادهٔ کم از منابع میزبان در قیاس با دیگر پایگاه داده‌ها، کاربردهای فراوانی در این حوزه دارد. گفتنی است که سیستم‌عامل اندروید به صورت پیش‌فرض برای تمامی برنامه‌های خود از اس‌کیو‌لایت استفاده می‌کند.