ویم

از ویکی فارسی اوبونتو
نسخهٔ تاریخ ‏۲۳ اسفند ۱۴۰۲، ساعت ۰۹:۳۴ توسط EsmaeelE (بحث | مشارکت‌ها) (نشانه‌گذاری متن mark)
پرش به: ناوبری، جستجو
نشان ویرایشگر متن ویم

ویم (به انگلیسی Vim مخفّف Vi IMproved به معنای وی‌ آی بهبود یافته)، یک ویرایشگر متن آزاد، سبک، برای برنامه‌نویس‌ها، و سازگار با وی آی است.


ویژگی‌ها

  • سبک
  • سریع
  • در دسترس (روی بیشتر توزیع‌ها‌ به صورت پیش‌فرض نصب است)

نصب

برای نصب این نرم افزار، از فرمان زیر استفاده کنید:

$ sudo apt install vim

برای نصب محیط گرافیکی ویم، بدین صورت عمل کنید:

$ sudo apt install gvim

کاربرد

گشودن پرونده و شاخه

میانبر کاربرد
vim FILE گشودن پرونده یا ساخت پروندهٔ تازه
vim DIR گشودن شاخهٔ مورد نظر

برای نمونه فرمان زیر شاخهٔ جاری را با مدیر پروندهٔ ویم می‌گشاید.

$ vim . 

ویم دارای سه حالت دستور، درج و بصری است. در هرکجا برای وارد شدن به حالت دستور، کافی است دکمهٔ فرار یا کلید ترکیبی ] + Ctrl را بزنید. پس از اجرا ویم در حالت دستور قرار می‌گیرد.

حرکت مکان‌نما در حالت دستور

میانبر کاربرد
h رفتن به چپ
j رفتن به خط بعدی (jump)
7j ۷ خط به پایین رفتن
k رفتن به خط پیشین
l رفتن به راست
w رفتن به واژهٔ پسین (word)
W رفتن به واژهٔ کامل پسین (Word)
b رفتن به واژهٔ پیشین (back)
B رفتن به واژهٔ کامل پیشین (Back)
e رفتن به انتهای واژه (end)
E رفتن به انتهای واژهٔ کامل (End)
0 رفتن به شروع خط
^ رفتن به نخستین نویسهٔ خط
$ رفتن به انتهای خط
gg رفتن به نخستین خط میانگیر (go)
G رفتن به آخرین خط میانگیر (Go)
37gg, 37G رفتن به خط ۳۷ میانگیر
} رفتن به ابتدای بند
{ رفتن به پایان بند
'' بازگشت به آخرین مکان پیش از زدن دستور پیشین
gd رفتن به تعریف یک تابع(go to definition)
ctrl + o بازگشت به نقطهٔ پیش

نشانه‌گذاری mark

در ویم می‌توان از نشانه‌گذاری قسمت‌های مختلف پرونده هم استفاده کرد. به این شکل که مکان نما را به نقطهٔ دلخواه در متن منتقل کنید و با فشردن کلید m نشانه‌گذاری فعال کنید. پس از آن یکی دیگر از کلید را به عنوان یادآور آن نشانه وارد کنید. برای نمونه با زدن ma نقطهٔ مورد نظر با حرف a نشانه‌گذاری می‌شود. حالا پس از انتقال مکان‌نما به نقاط دیگر متن برای بازگشت به نقطهٔ نشان گذاری شده با a کلید‌های a` را می‌زنیم.

رفتن به حالت‌های دیگر

میانبر کاربرد
i ورود به حالت درج پیش از مکان‌نما (insert)
I ورود به حالت درج در ابتدای خط فعلی
a ورود به حالت درج پس از مکان‌نما
A ورود به حالت درج در انتهای خط فعلی
o ایجاد یک خط در پایین خط جاری و ورود به حالت درج در ابتدای خط جدید (open)
O ایجاد یک خط در بالای خط جاری و ورود به حالت درج در ابتدای خط جدید (open)
v ورود به حالت بصری (visual)
V ورود به حالت بصری خطّی
^v ورود به حالت بصری بلوکی

برش و جای‌گذاری

میانبر کاربرد
y فرستادن متن انتخابی به حافظه (yank)
yw فرستادن واژهٔ جاری به حافظه (yank word)
y3w فرستادن ۳ واژه از واژهٔ جاری به حافظه (yank 3 words)
y10w فرستادن ۱۰ واژه از واژهٔ جاری به حافظه (yank 10 words)
yW فرستادن واژهٔ کامل جاری به حافظه (yank Word)
y3W فرستادن ۳ واژهٔ کامل از واژهٔ کامل جاری به حافظه (yank 3 Words)
yy فرستادن خط جاری به حافظه
y3y فرستادن ۳ خط از خط جاری مکان‌نما به حافظه
x حذف نویسهٔ زیر مکان‌نما و فرستادن به حافظه
dw حذف یک واژه و فرستادن به حافظه (delete word)
d3w حذف ۳ واژه و فرستادن به حافظه (delete 3 words)
d10w حذف ۱۰ واژه و فرستادن به حافظه (delete 10 words)
dW حذف یک واژهٔ کامل و فرستادن به حافظه (delete Word)
d3W حذف ۳ واژهٔ کامل و فرستادن به حافظه (delete 3 Words)
dd حذف یک خط و فرستادن به حافظه
d3d حذف ۳ خط و فرستادن به حافظه
d0 حذف تا ابتدای خط و فرستادن به حافظه
^d حذف تا نخستین نویسهٔ خط و فرستادن به حافظه
$d حذف تا انتخای خط و فرستادن به حافظه
dG حذف تا آخرین خط پرونده و فرستادن به حافظه
d20G حدف تا خط شمارهٔ ۲۰ و فرستادن به حافظه
p جای‌گذاری از حافظه پس از مکان‌نما
P جای‌گذاری از حافظه پیش از مکان‌نما

جست‌وجو و ایجاد تغییر متن

میانبر کاربرد
* جست‌وجو برای واژهٔ زیر مکان نما به پیش
# جست‌وجو برای واژهٔ زیر مکان نما به پس
/ جست‌وجوی سریع متن دلخواه در میانگیر
n رفتن به یافتهٔ پسین (next)
N رفتن به یافتهٔ پیشین
:s/old/new/g جایگزینی واژه در خط جاری
:%s/old/new/g جایگزینی واژه در تمام میانگیر
:%s/old/new/gc جایگزینی واژه در تمام میانگیر، با تأیید

ویرایش

میانبر کاربرد
u برگردان (undo)
^r از نو (redo)
r جایگزینی تک‌نویسهٔ زیر مکان‌نما (replace)
J آوردن خطّ زیرین به انتهای خطّ جاری (Join)
cw تعویض واژهٔ جاری (change word)
c3w تعویض ۳ واژه از واژهٔ جاری (change 3 words)
cW تعویض واژهٔ جاری (change Word)
cc تعویض خط جاری
c0 تعویض تا ابتدای خط جاری
c20G تعویض تا خط شمارهٔ ۲۰
. تکرار دستور پیشین

ذخیره و خروج

میانبر کاربرد
:w نوشتن در پرونده (write)
:wq ذخیره و خروج (write quit)
ZZ ذخیره و خروج (write quit)
:qall خروج از همهٔ میانگیرها
:q! خروج بدون ذخیره (quit)
:e! بار کردن دوبارهٔ میانگیر

دیگر ویژگی‌ها

پشتیبانی از موشی

برای پشتیبانی از موشی، از دستور زیر استفاده کنید:


:set mouse=a

پشتیبانی فارسی

برای پشتیبانی از زبان‌های دوجهته در ویم، از دستور زیر استفاده کنید:

:set termbidi

اجرای برنامه‌های پوسته

ویم می‌تواند برنامه‌های پوسته را درون خودش و بدون بسته شدن اجرا کند.


:! ls
:! /usr/bin/bash


جابه‌جایی بین میانگیر‌ها

برای جا به‌جایی بین میانگیرها کلیدهای ctrl + w را می‌زنیم. برای تغییر مکان میانگیر نخست با ctrl + w یک میانگیر را فعال می‌کنیم و با کلید shift + hjlk مکان میانگیر را تغییر می‌دهیم.

شبیه‌ساز پایانه

می‌توانید در ویم شبیه‌ساز پایانه را اجرا کند.

:below term

چند کلید میانبر در این حالت

  • جابه جایی بین میانگیرها با کلید ترکیبی ctrl + w
  • فعال سازی اسکرول با ctrl + w و shift + n
  • خروج با فشردن i

تنظیمات ویم

تنظیمات ویم در پروندهٔ .vimrc در خانه ذخیره می‌شود.

با فرمان زیر پرونده را ایجاد یا باز کنید و تنظیمات خود را در آن قرار دهید.

$ vim ~/.vimrc


نکته: در فایل vimrc. نباید : را در شروع تنظیم قرار داد.


ویم در مرورگر

با نصب افزونهٔ vim-vixen میانبرهای ویم را در فایرفاکس استفاده کنید.

پیوند به افزونهٔ vim-vixen

آموزش

برای آموزش کار با ویم از vimtutor که به همراه ویم نصب شده است، استفاده کنید.

$ vimtutor


پیوند به بیرون

خلاصه دستورهای ویم

ویدیوهای آموزش فارسی ویم

ادیتور ویم برای برنامه نویسی

تولید vimrc

فهرستی جالب از افزونه‌های ویم