جوملا
جوملا (Joomla) نام یک سامانه مدیریت محتوای آزاد و متن باز است که مخصوص انتشار محتوای وب است. جوملا در یک چارچوب نرم‌افزاری تحت وب ساخته شده که می‌تواند به‌طور مستقل از سیستم مدیریت محتوا استفاده شود.
جوملا به زبان پی‌اچ‌پی نوشته شده‌است و از پایگاه دادهٔ مای‌اس‌کیوال استفاده می‌کند.
قابلیت‌های جوملا! شامل امکان بارگذاری موقت در حافظه برای بهبود کارایی (caching)، ایجاد فهرست خودکار، ارسال خبر از طریق قالب RSS، ارائهٔ نسخه قابل چاپ، بخش‌های کوتاه خبری، تالار گفتگو، نظر سنجی، تقویم، جستجوی اینترنت و پشتیبانی از زبان‌های متعدد (از جمله فارسی) است.
علاوه بر امکانات پایه، افزونه‌هایی (شامل کامپوننت، ماژول، پلاگین، قالب، بسته زبان) هستند که به امکانات جوملا می‌افزایند. بیش از ۱۰٬۲۰۰ افزونه رایگان و تجاری در شاخه رسمی افزونه‌های جوملا وجود دارد. نام جوملا گرفته شده از واژه‌ای در زبان سواحیلی است که به معنی «جملگی» یا «همگی» و همچنین «همگی باهم» است.
جوملا! با اجازه‌نامهٔ جی‌پی‌ال منتشر می‌شود.
تاریخچه
پیشینه این سیستم به سال ۲۰۰۱ و نرم‌افزار مامبو برمی گردد که توسط گروه مایکرو در استرالیا ایجاد شد. مامبو خیلی سریع جهانی شد و با ارائه ایده‌های مختلف توسط مهندسان و گرافیست‌ها، قدرتمند و به تدریج فراگیر شد. در سال‌های بعد در اثر اختلافاتی که در تیم مامبو به وجود آمد، گروهی از افراد تیم دور هم جمع شدند و جوملا را جایگزین مامبو کردند. جوملا با استفاده از زبان برنامه‌نویسی PHP ساخته شده‌است و از تکنولوژی برنامه‌نویسی شی گرا و پلت فرم‌های طراحی نرم‌افزار استفاده می‌کند. داده‌ها را در پایگاه داده‌های sql ذخیره می‌کند و شامل ویژگی‌هایی مانند جستجو، ذخیره‌سازی صفحه، نظر سنجی، آر اس اس خوان، نسخه قابل چاپ از صفحات، اخبار، وبلاگ و حمایت از زبان‌های بین‌المللی می‌شود.
تاکنون پنج نسخه توسط جوملا ارائه شده‌است که شامل نگارش‌های ۱، ۱.۵، ۱.۶، ۱.۷، ۲.۵ و جدیداً ۳.۹ است. هم‌اکنون فقط یک نسخه توسط گروه جوملا پشتیبانی و به روز رسانی می‌گردد که همانا نسخه ۳ جوملا است.
اولین نسخهٔ جوملا! نسخهٔ ۱.۰.۰ بود که در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۵ عرضه شد. این نسخهٔ جوملا در واقع بسته‌بندی جدیدی از نسخهٔ ۴.۵.۲.۳ از نرم‌افزار مامبو بود که ایرادهای آن گرفته شده بود. در نقشه راه توسعه این پروژه تصمیم گرفته شده که نسخه ۱.۵ این برنامه با زبان PHP نسخه ۵ از ابتدا نوشته شود.
جوملا ۱.۷ و ۱.۵ تا ۲۴ فوریه پشتیبانی می‌شدند و از آن به بعد تنها از جوملا ۲.۵ پشتیبانی شد. پشتیبانی از نسخه جوملا ۲.۵ نیز ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴ (۱۰ دی ۱۳۹۳) پایان پذیرفت.
جوملا ۳ از آوریل ۲۰۱۳ در دسترس قرار گرفت و آخرین نسخه آن یعنی ۳.۱۰ همزمان با انتشار نسخه پایدار جوملا ۴ در ۱۷ اوت ۲۰۲۱ (۲۶ مرداد ۱۴۰۰) در دسترس قرار گرفت. جوملا ۳.۱۰ پلی برای مهاجرت به جوملا ۴ محسوب شده و تا ۲ سال از تاریخ انتشار پشتیبانی خواهد شد. جوملا ۴ حاوی تغییرات بسیار بزرگی نظیر بازنویسی کدها، مدیریت رسانه پیشرفته، رابط کاربری مدیریت جدید، سیستم گردش کار و... است.
جوایز
| سال | جایزه | موضوع |
|---|---|---|
| ۲۰۰۵ | جوایز لینوکس و متن‌باز انگلستان | بهترین پروژه لینوکس/متن‌باز |
| ۲۰۰۶ | جوایز متن‌باز Packt | بهترین CMS متن‌باز |
| جوایز لینوکس و متن‌باز انگلستان | بهترین پروژه لینوکس/متن‌باز | |
| ۲۰۰۷ | جوایز متن‌باز Packt | بهترین CMS متن‌باز PHP |
| ۲۰۰۸ | جوایز متن‌باز Packt |
|
| ۲۰۰۹ | جوایز متن‌باز Packt |
|
| ۲۰۱۰ | جوایز متن‌باز Packt | رتبه دوم تالار مشاهیر CMS |
| ۲۰۱۱ | جوایز متن‌باز Packt | بهترین CMS متن‌باز |
| ۲۰۱۴ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۱۵ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۱۶ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۱۷ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۱۸ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۱۹ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
| ۲۰۲۰ | جوایز CMS منتخب از نگاه منتقدین | بهترین CMS رایگان |
