نسخهٔ ‏۳۱ مرداد ۱۳۹۵، ساعت ۲۱:۴۴

نمایی از گراب نسخه ی ۲ در ابتدای راه اندازی رایانه

نشان گراب توسط کارول کرنسکی

نشان دیگری از گراب توسط کارول کرنسکی

گراب (به انگلیسی GRUB مخفف GRand Unified Bootloader) یک برنامه ی بارکنندهٔ راه‌اندازی قدرتمند است که قادر به راه اندازی طیف گسترده ای از سیستم عامل های آزاد گوناگون و همچنین سیستم عامل های انحصاری با استفاده از قابلیت باگذاری زنجیره ای (به انگلیسی chain-loading) می باشد .

هنگامی که گراب آغاز میشود شما میتوانید یا از رابط متنی و یا از رابط فهرستی استفاده نمایید . با استفاده کردن از رابط متنی قادر خواهید بود مشخصات دیسک و نام پرونده ی کرنل را دستی درج کنید . با بهره گیری از رابط فهرستی میتوانید سیستم عامل های مورد نظر را با استفاده از کلید های جهت نما بر گزینید . فهرست بر پایه ی پروندهٔ تنظیماتی است که از پیش تهیه شده است . همچنین شما قادرید هنگامی که در رابط فهرستی هستید به رابط متنی کوچ کرده و برعکس .

این برنامه در دو نسخه ی اصلی ۱ (legacy) و ۲ موجود است که امروزه نسخه ی ۲ استفاده می شود .

گراب نسخه ی ۱ دیگر توسعه داده نمی شود .

همچنین گراب ۲ بارکنندهٔ راه‌اندازی پیشفرض اوبونتو از نسخه ی ۹.۱۰ می باشد .

تاریخچه

گراب از سال ۱۹۹۵ نشات می گیرد زمانی که اریک بولن سعی در راه اندازی سیستم عامل گنو هرد داشت . اریک و برایان فورد خاصیت راه اندازی چندتایی رو طراحی کردند .

آنگاه اریک تلاش کرد تا به برنامه ی بارکنندهٔ راه‌اندازی FreeBSD قابلیت راه اندازی چندتایی را بیفزاید که به اندیشه ی ساخت برنامه ی بارکنندهٔ راه‌اندازی خودش افتاد . آنگاه گراب متولد شد .

اریک ویژگی های زیادی را به این برنامه اضافه کرد و سرانجام در سال ۱۹۹۹ جوردن ماتزیکایت و یوشینوری ک. اکوجی گراب را به عنوان بستهٔ نرم افزاری رسمی گنو انتخاب کردند و توسعه ی آن را برای عموم باز گذاشتند .

طی چند سال گراب به ویژگی های بسیاری رسید اما به زودی این واقعیت روشن شد که با طراحی فعلی آن دیگر قادر به ادامه دادن نخواهد بود و به نقطه ای رسید که اضافه کردن تغییرات جدید بدون شکستن ویژگی های فعلی ممکن نبود .

در حدود سال ۲۰۰۲ یوشینوری ک. اکوجی کار را بر روی PUPA (مخفف Preliminary Universal Programming Architecture for GNU GRUB) شروع کرد با هدف نوشتن دوباره ی هسته ی گراب تا آن را تمیزتر ، امن تر ، قوی تر و قدرتمند تر کند . این پروژه به گراب ۲ تغییر نام یافت و گراب ۱ نیز به legacy تغییر نمود . پس از آن نگه داری گراب ۱ کمی ادامه پیدا کرد اما آخرین نسخه ی آن در تاریخ ۲۰۰۵ عرضه شد .

تا حدود سال ۲۰۰۷ توزیع های گنو/لینوکسی استفاده از گراب ۲ را در سطوح محدود پذیرفتند و تا سال ۲۰۰۹ بسیاری از آن ها گراب ۲ را به عنوان بارکنندهٔ راه‌اندازی پیشفرض خود انتخاب کردند .

ویژگی ها

التزام اصلی گراب قابلیت راه اندازی چندتایی می باشد (همانطور که در تاریخچه بیان شد) اما اهداف دیگری نیز دارد :

• توابع ساده باید برای کاربر های نهایی سرراست باشند
• قابلیت های غنی برای پشتیبانی متخصصان و طراحان کرنل
• سازگاری با راه اندازی FreeBSD ، NetBSD ، OpenBSD و Linux .

علاوه بر الزامات فوق گراب ویژگی ها زیر را نیز دارا می باشد :

• شناسایی قالب های اجرایی گوناگون
• پشتیبانی از کرنل های غیر راه اندازی چندتایی
• پشتیبانی از ماژول های گوناگون
• بارگذاری پروندهٔ تنظیمات
• فراهم ساختن رابط فهرستی
• دارا بودن رابط متنی انعطاف پذیر
• پشتیبانی از سامانهٔ پرونده های گوناگون
• پشتبانی خارج کردن از حالت فشرده به صورت خودکار
• دسترسی به داده های موجود در هر یک از دستگاه های نصب شده
• شناسایی تمامی Ram ها
• پشتبانی از راه اندازی از طریق شبکه
• پشتیبانی از پایانه های از راه دور

نصب بستهٔ گراب

برای نصب برنامه می توانید داخل مرکز نرم افزاری اوبونتو جست و جو کرده و یا دستور زیر را در شبیه ساز پایانه وارد نمایید :

 $ sudo apt install grub-pc

نصب گراب بر روی دیسک

می توانید از دستور زیر استفاده کنید :

 $ sudo grub-install device 

تنها کافی است به جای عبارت (( device )) نام دستگاه مورد نظر را قرار دهید . به عنوان مثال :

 $ sudo grub-install /dev/sda 

این دستور گراب را بر روی نخستین دیسک ذخیره سازی نصب می کند .

پیکربندی گراب

پرونده ی پیکربندی گراب در این مسیر موجود می باشد :

 /boot/grub/grub.cfg 

برای ایجاد پروندهٔ تنظیمات جدید کافی است عبارت زیر را به کار برید :

 $ sudo grub-mkconfig 

برای ذخیره سازی آن نیز می توان از دستور زیر کمک گرفت :

 $ sudo grub-mkconfig > path 

عبارت (( path )) را با مسیر دلخواه جای گزین کنید . این مسیر می تواند (( grub/boot/grub.cfg/ )) باشد که در این صورت با پروندهٔ اصلی جایگزین می گردد .

همچنین میسر است که از دستور زیر بهره برد . این دستور خود پروندهٔ تنظیمات را یافته و با اطلاعات جدید جایگزین می نماید :

 $ sudo update-grub