اطلاعات سامانه: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۶ فروردین ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۵۸ (نمایش مبدأ) EsmaeelE (بحث | مشارکت‌ها) (افزودن mother boarad) → تفاوت قدیمی‌تر		نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۱۸ (نمایش مبدأ) EsmaeelE (بحث | مشارکت‌ها) (←‏اطّلاعات کلی سخت‌افزارهای متصل)
(۷۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۲:		سطر ۲:
−	== اطّلاعات کلی سخت‌افزارها ==	+	== اطّلاعات کلی سخت‌افزارهای متصل ==
	{{bc|		{{bc|
سطر ۱۱:		سطر ۱۱:
	همچنین با استفاده از گزینهٔ c می‌توان بخشی خاص را مشاهده کرد.		همچنین با استفاده از گزینهٔ c می‌توان بخشی خاص را مشاهده کرد.
−	کارت گرافیک:	+	کارت گرافیک
−
	{{bc|		{{bc|
	# lshw -c display		# lshw -c display
	}}		}}
−	حافظه:	+	حافظه
−
	{{bc|		{{bc|
	# lshw -c memory		# lshw -c memory
سطر ۲۵:		سطر ۲۳:
	* صفحهٔ [[lshw]] در ویکی فارسی اوبونتو		* صفحهٔ [[lshw]] در ویکی فارسی اوبونتو
−	== حافظه ==	+
		+	=== فهرست کردن دستگاه‌های PCI ===
	{{bc|		{{bc|
−	$ free -hm	+	# lspci
	}}		}}
−	* صفحهٔ [[free]] در ویکی فارسی اوبونتو	+	* صفحهٔ [[lspci]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+	===فهرستی از سخت‌افزارهای متصل===
		+	{{bc|
		+	$ inxi -Fx
		+	}}
		+	* صفحهٔ [[inxi]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+	== اطّلاعات جزئی سامانه ==
−	== بورد اصلی ==	+	=== بورد اصلی ===
	{{bc|		{{bc|
−	$ sudo dmidecode | grep -A3 '^System Information'	+	$ sudo dmidecode -t 2
	}}		}}
−	== پردازنده ==	+
		+	=== پردازنده CPU ===
	{{bc|		{{bc|
	$ lscpu		$ lscpu
		+	}}
		+
		+
		+	{{bc|
		+	$ cat /proc/cpuinfo
	}}		}}
	* صفحهٔ [[lscpu]] در ویکی فارسی اوبونتو		* صفحهٔ [[lscpu]] در ویکی فارسی اوبونتو
−	== پردازنده ==	+	=== دیسک ===
		+
		+	{{bc|
		+	$ df -h --total
		+	}}
		+
		+	فهرست دستگاه‌های بلوکی موجود
		+
		+	{{bc|
		+	$ lsblk
		+	$ lsblk -f
		+	}}
		+
		+	برای مشاهده حافظه‌هایی که با {{ic|lvm}} مدیریت می‌شوند صفحه [[LVM]] را ببینید.
		+
		+	سیاههٔ افزاره‌های بلوکی، میزان مصرف دیسک
		+
		+	{{bc|
		+	$ lsblk -o NAME,FSTYPE,FSSIZE,FSAVAIL,MOUNTPOINT
		+	}}
		+
		+	* صفحهٔ [[lsblk]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+
		+	میزان مصرف دیسک
		+
		+	{{bc|
		+	$ df -hl
		+	}}
		+
		+	{{bc|
		+	$ ncdu
		+	}}
		+	* صفحهٔ [[ncdu]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+
		+	نمودار کلی از وضعیت سامانه و فرایندها
		+
		+	{{bc|
		+	$ htop
		+	}}
		+
		+	* صفحهٔ [[htop]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+	=== حافظه ===
		+
		+	{{bc|
		+	$ free -hm
		+	}}
		+	* صفحهٔ [[free]] در ویکی فارسی اوبونتو
	{{bc|		{{bc|
−	$ lscpu	+	$ cat /proc/meminfo
	}}		}}
−	* صفحهٔ [[lscpu]] در ویکی فارسی اوبونتو	+	{{bc|
		+	$ sudo dmidecode -t memory
		+	}}
−	== کرنل ==	+	=== کرنل ===
	{{bc|		{{bc|
	$ uname -a		$ uname -a
سطر ۶۳:		سطر ۱۲۶:
	* صفحهٔ [[uname]] در ویکی فارسی اوبونتو		* صفحهٔ [[uname]] در ویکی فارسی اوبونتو
−	== توزیع ==	+	=== توزیع ===
−	چه توزیعی از گنو/لینوکس نصب شده است.	+	چه توزیع [[شبه‌یونیکس]]ی روی سامانه نصب شده است.
		+
		+	'''در بیشتر توزیع‌ها'''
	{{bc|		{{bc|
	$ lsb_release -a		$ lsb_release -a
		+	}}
		+
		+	{{bc|
		+	$ uname -a
		+	}}
		+
		+	{{bc|
		+	$ cat /proc/version
	}}		}}
سطر ۸۲:		سطر ۱۵۵:
	}}		}}
−	== خلاصه‌ای از اطّلاعات سامانه ==	+	{{bc|
		+	$ cat /proc/version
		+	}}
		+
		+	----
		+
		+	====سامانه‌های دبیان‌پایه====
		+	{{bc|
		+	$ cat /etc/debian_version
		+	}}
		+
		+	====سامانه‌های فدوراپایه(ردهت)====
		+	{{bc|
		+	$ cat /etc/redhat-release
		+	}}
		+
		+	====اوراکل لینوکس====
		+	{{bc|
		+	$ cat /etc/oracle-release
		+	}}
		+
		+	====یونیکس سولاریس====
		+	{{bc|
		+	$ cat /etc/release
		+	}}
		+
		+	====فری بی اس دی====
		+	{{bc|
		+	$ uname -a
		+	$ freebsd-version
		+	}}
		+
		+	----
		+
		+	===یونیکس سولاریس===
		+
		+	==== پردازنده ====
		+
		+	{{bc|
		+	$ psrinfo -pv
		+	}}
		+
		+	==== حافظه ====
		+
		+	{{bc|
		+	$ prtconf | grep Mem
		+	$ prtdiag | grep -i mem
		+	}}
		+
		+	==== دیسک ====
		+
		+	{{bc|
		+	$ gdf -h --total
		+	}}
		+
		+	== شبکه ==
		+
		+	اطلاعات شبکه‌ای سامانه
		+
		+	* آی‌پی سامانه
		+
		+
		+	{{bc|
		+	$ ip a
		+	}}
		+
		+	{{bc|
		+	$ sudo ifconfig -a
		+	}}
		+
		+	{{bc|
		+	$ hostname -I
		+	}}
		+
		+	* نشانی آی پی عمومی
		+	{{bc|
		+	$ curl ifconfig.co/json
		+	}}
		+
		+	نمایش جدول مسیریابی routing table
		+
		+	{{bc|
		+	$ ip r
		+	}}
		+
		+	زمانی که نشانی آی‌پی مقصد در محدوده آی‌پی شبکه سامانه نباشد برای دسترسی نیاز به مسیریابی است.
		+
		+	برای اطلاعات بیشتر در مورد سایرکاربردهای فرمان {{ic|ip}} صفحه [[ip]] را ببینید.
		+
		+	== زمان ==
		+
		+	نمایش زمان
		+	{{bc|
		+	$ timedatectl status
		+	$ date
		+	}}
		+
		+	* صفحهٔ [[timedatectl]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+	* صفحهٔ [[date]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+	== کاربران و گروه‌ها ==
		+	نمایش کاربران وارد شده و حاضر در سامانه
	{{bc|		{{bc|
−	$ inxi -Fx	+	$ w
		+	}}
		+
		+	نمایش تمام کاربران یک سامانه
		+	{{bc|
		+	$ cat /etc/passwd | cut -f1 -d ':'
	}}		}}
−	* صفحهٔ [[inxi]] در ویکی فارسی اوبونتو	+	افزودن یک کاربر
		+	{{bc|
		+	$ adduser test1
		+	}}
−	سیاههٔ افزاره‌های بلوکی، میزان مصرف دیسک	+	حذف یک کاربر
		+	{{bc|
		+	$ deluser test1
		+	}}
		+	اعمال یا تغییر گذرواژه یک کاربر
	{{bc|		{{bc|
−	$ lsblk -o NAME,FSTYPE,FSSIZE,FSAVAIL,MOUNTPOINT	+	#  passwd test1
	}}		}}
−	* صفحهٔ [[lsblk]] در ویکی فارسی اوبونتو	+	افزودن یک کاربر به گروهی خاص
−	نمودار کلی از وضعیت سامانه و فرایندها	+	افزودن کاربر test1 به گروه sudo
	{{bc|		{{bc|
−	$ htop	+	#  usermod -aG sudo test1
	}}		}}
−	* صفحهٔ [[htop]] در ویکی فارسی اوبونتو	+	== فرایندها Process ==
		+
		+	فرمان {{ic|ps}} برای نمایش فهرستی از فرایندها
		+
		+	برای بررسی و کنترل فرایندها فرمان [[htop]] را ببینید.
		+
		+	فرمان [[kill]] برای ارسال سیگنال به یک فرایند و به طور ویژه بستن آن استفاده می‌شود.
	== اطّلاعات رایانه به صورت گرافیکی ==		== اطّلاعات رایانه به صورت گرافیکی ==
سطر ۱۱۷:		سطر ۳۰۹:
	$ hostnamectl		$ hostnamectl
	}}		}}
		+
		+	فیزیکی یا مجازی بودن سامانه در قسمت '''Chassis''' مشخص می‌شود.
	* صفحهٔ [[hostnamectl]] در ویکی فارسی اوبونتو		* صفحهٔ [[hostnamectl]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+	== مدیریت سرویس‌ها ==
		+	سرویس‌ها برنامه‌ها و فرایندهایی هستند که به شکل خودکار با راه‌اندازی سیستم‌عامل اجرا می‌شوند.
		+	در توزیع‌های امروزی که از systemd به عنوان مدیر سرویس استفاده می‌کنند می‌توان از فرمان‌های زیر بهره برد.
		+
		+	برای راه‌اندازی یک سرویس
		+	{{bc|
		+	$ sudo systemctl start Service_Name
		+	}}
		+
		+	متوقف کردن سرویس {{ic|stop}}
		+
		+	نمایش وضعیت کنونی {{ic|status}}
		+
		+	نمایش فایل تنظیمات سرویس {{ic|status}}
		+
		+	اجرای خودکار در راه‌اندازی {{ic|enable}}
		+	توقف اجرای خودکار در راه‌اندازی {{ic|disable}}
		+
		+	بازنشانی تنظیمات سرویس {{ic|reload}}
	== گزارش‌های سامانه ==		== گزارش‌های سامانه ==
−		+	===گزارش کرنل===
−	گزارش کرنل	+	{{bc|
−
−	{{bc|
	dmesg		dmesg
	}}		}}
سطر ۱۳۲:		سطر ۳۴۳:
	معمولاً پس از نصب یک سخت‌افزار جدید بررسی می‌شود.		معمولاً پس از نصب یک سخت‌افزار جدید بررسی می‌شود.
		+	* صفحهٔ [[dmesg]] در ویکی فارسی اوبونتو
		+
		+
		+	===گزارش‌های systemd===
		+
		+	{{bc|
		+	journalctl -f
		+	}}
	== ویژگی‌های سامانه (کاربرد در نماگرفت) ==		== ویژگی‌های سامانه (کاربرد در نماگرفت) ==

---

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ آبان ۱۴۰۴، ساعت ۱۰:۱۸

فرمان‌هایی برای به دست آوردن اطّلاعات سامانه

اطّلاعات کلی سخت‌افزارهای متصل

# lshw

محدود کردن خروجی

همچنین با استفاده از گزینهٔ c می‌توان بخشی خاص را مشاهده کرد.

کارت گرافیک

# lshw -c display

حافظه

# lshw -c memory

• صفحهٔ lshw در ویکی فارسی اوبونتو

فهرست کردن دستگاه‌های PCI

# lspci

• صفحهٔ lspci در ویکی فارسی اوبونتو

فهرستی از سخت‌افزارهای متصل

$ inxi -Fx

• صفحهٔ inxi در ویکی فارسی اوبونتو

اطّلاعات جزئی سامانه

بورد اصلی

$ sudo dmidecode -t 2

پردازنده CPU

$ lscpu

$ cat /proc/cpuinfo

• صفحهٔ lscpu در ویکی فارسی اوبونتو

دیسک

$ df -h --total

فهرست دستگاه‌های بلوکی موجود

$ lsblk 
$ lsblk -f

برای مشاهده حافظه‌هایی که با lvm مدیریت می‌شوند صفحه LVM را ببینید.

سیاههٔ افزاره‌های بلوکی، میزان مصرف دیسک

$ lsblk -o NAME,FSTYPE,FSSIZE,FSAVAIL,MOUNTPOINT

• صفحهٔ lsblk در ویکی فارسی اوبونتو

میزان مصرف دیسک

$ df -hl

$ ncdu

• صفحهٔ ncdu در ویکی فارسی اوبونتو

نمودار کلی از وضعیت سامانه و فرایندها

$ htop

• صفحهٔ htop در ویکی فارسی اوبونتو

حافظه

$ free -hm

• صفحهٔ free در ویکی فارسی اوبونتو

$ cat /proc/meminfo

$ sudo dmidecode -t memory

کرنل

$ uname -a

• صفحهٔ uname در ویکی فارسی اوبونتو

توزیع

چه توزیع شبه‌یونیکسی روی سامانه نصب شده است.

در بیشتر توزیع‌ها

$ lsb_release -a

$ uname -a

$ cat /proc/version

$ cat /etc/os-release

$ cat /etc/issue

$ cat /etc/issue.net

$ cat /proc/version

---

سامانه‌های دبیان‌پایه

$ cat /etc/debian_version

سامانه‌های فدوراپایه(ردهت)

$ cat /etc/redhat-release

اوراکل لینوکس

$ cat /etc/oracle-release 

یونیکس سولاریس

$ cat /etc/release 

فری بی اس دی

$ uname -a 
$ freebsd-version

---

یونیکس سولاریس

پردازنده

$ psrinfo -pv

حافظه

$ prtconf 

دیسک

$ gdf -h --total

شبکه

اطلاعات شبکه‌ای سامانه

• آی‌پی سامانه

$ ip a

$ sudo ifconfig -a

$ hostname -I

• نشانی آی پی عمومی

$ curl ifconfig.co/json

نمایش جدول مسیریابی routing table

$ ip r

زمانی که نشانی آی‌پی مقصد در محدوده آی‌پی شبکه سامانه نباشد برای دسترسی نیاز به مسیریابی است.

برای اطلاعات بیشتر در مورد سایرکاربردهای فرمان ip صفحه ip را ببینید.

زمان

نمایش زمان

$ timedatectl status
$ date

• صفحهٔ timedatectl در ویکی فارسی اوبونتو
• صفحهٔ date در ویکی فارسی اوبونتو

کاربران و گروه‌ها

نمایش کاربران وارد شده و حاضر در سامانه

$ w

نمایش تمام کاربران یک سامانه

$ cat /etc/passwd 

افزودن یک کاربر

$ adduser test1

حذف یک کاربر

$ deluser test1

اعمال یا تغییر گذرواژه یک کاربر

#  passwd test1

افزودن یک کاربر به گروهی خاص افزودن کاربر test1 به گروه sudo

#  usermod -aG sudo test1

فرایندها Process

فرمان ps برای نمایش فهرستی از فرایندها

برای بررسی و کنترل فرایندها فرمان htop را ببینید.

فرمان kill برای ارسال سیگنال به یک فرایند و به طور ویژه بستن آن استفاده می‌شود.

اطّلاعات رایانه به صورت گرافیکی

$ hardinfo

• صفحهٔ hardinfo در ویکی فارسی اوبونتو

اطّلاعات کلی رایانه

$ hostnamectl

فیزیکی یا مجازی بودن سامانه در قسمت Chassis مشخص می‌شود.

• صفحهٔ hostnamectl در ویکی فارسی اوبونتو

مدیریت سرویس‌ها

سرویس‌ها برنامه‌ها و فرایندهایی هستند که به شکل خودکار با راه‌اندازی سیستم‌عامل اجرا می‌شوند. در توزیع‌های امروزی که از systemd به عنوان مدیر سرویس استفاده می‌کنند می‌توان از فرمان‌های زیر بهره برد.

برای راه‌اندازی یک سرویس

$ sudo systemctl start Service_Name

متوقف کردن سرویس stop

نمایش وضعیت کنونی status

نمایش فایل تنظیمات سرویس status

اجرای خودکار در راه‌اندازی enable توقف اجرای خودکار در راه‌اندازی disable

بازنشانی تنظیمات سرویس reload

گزارش‌های سامانه

گزارش کرنل

dmesg

معمولاً پس از نصب یک سخت‌افزار جدید بررسی می‌شود.

• صفحهٔ dmesg در ویکی فارسی اوبونتو

گزارش‌های systemd

journalctl -f

ویژگی‌های سامانه (کاربرد در نماگرفت)

screenfetch

$ screenfetch

• صفحهٔ screenfetch در ویکی فارسی اوبونتو

neofetch

$ neofetch

• صفحهٔ neofetch در ویکی فارسی اوبونتو